Simmertiid en rollade

Fannacht draaie we massaal de wizer fan de klok wer in oere foarút, werom dogge we dat eins noch hieltyd? 

De maatregel om de klok yn ‘e maitiid in oere foarút te setten is ynfierd yn ‘e Earstewrâldoarloch. In oere langer sinneljocht besparre koalen. Nei de Twaddewrâldoarloch is de maatregel wer ôfskaft om’t it, it bioritme fan de minske fersteure soe.

De oaljekrisis yn de santiger jierren wie foar in soad Europeeske lannen oanlieding om ‘it oere’ wer yn te foeren, it soe enerzjy besparje. Brânstof tekoarten binne tsjintwurdich oerskotten en dat we mei it foarútsetten fan de klok enerzjy besparje is al lang efterhelle.

It fersetten fan de tiid is in gewoante wurden dy’t we  oernommen ha sûnder ús ôf te freegjen oft it überhaupt noch nut hat. It docht my wol wat tinken oan in ferhaal dat ik oait heard ha oer in frou dy’t alten it ein fan de rollade ôfsnijde foar’t s him yn ‘e panne die.

Op in dei frege har man wêrom oft se dat die. Se antwurde dat se dat sa fan har mem leard hie. Doe’t de dochter dêrnei it wêrom oan har mem frege, wist dy eins ek net wat se dêr op  antwurdzje moast, se sei: ‘Beppe die it alten sa en beppe har rolladen wienen de lekkersten.’

Doe’t de beppesizzer oan beppe frege wêrom’t dy dat alten sa die, antwurde se: ‘Berntsje, dat sit sa; myn briedpanne wie wat oan ’e krappe kant, dêr passe krekt gjin hiele rollade yn, om him passend te meitsjen snijde ik in stikje fan ‘e foar en efterkant ôf.

Wurdt it net heech tiid dat we, krekt as mei dy rollade,  ris ophâlde alle ‘e maitiden wer in stikje fan de nacht ôf te snijen, gewoan om dat ús dat sa leard is?

Poëzykursus

Op de poëzy kursus fan Abe de Vries, wurde we martele mei drege opdrachten.
De opdracht fan ôfrûne wike wie; meitsje in sonnet mei as tema Shared Space.
In klassyk sonnet moat foldwaan oan kritearia as;

Twa strofen fan fjouwer rigels (kwatrinen)
Twa strofen fan trije rigels  (terzinen)
Rym-skema’s Abba, abba, cdc, dcd
Metrum, (de regelmjittige ôfwikseling fan beklamme en ûnbeklamme wurdlidden)
Tusken de de kwatrinen en terzine moat in chute/ wending komme (de gedachtegong yn de earste kwatrinen, moat yn de terzinen in wending krije)

Shared Space is in rom begryp. Yn it ferkear betsjut it: de romte diele mei respekt elkoar, gjin ferkearsbuorden, stopljochten, stoeprânen ensfh. It útgongspunt is dat as je betizing skeppe de mins alerter wurdt. Leaver feilichheid mei ûnwissichheid as ûngelokken mei dúdlikheid. In neidiel is dat âlderen en beheinden just yn de problemen komme by it ynskatten fan komplekse situaasjes.

Ik fûn it in ferrekte drege opdracht, mar hawar skriuwe betsjut mei de billen bleat. Ta myn ferbjustering fûn Abe myn sonnet ien fan de moaisten dy ‘t der by siet. Dat jout in minske wer moed. Ja sûnder fouten wie it net en it rammele oan alle kanten. Metrysk rûn it net, rigels te lang en it rymskema doogde net hielendal, mar toch ...
De berte fan in sonnet:

Shared Space

Mei de earmtakke ta’t rút út sit Catweazle te chillen
   hy slalommet tusken ‘t fuotfolk troch … Shared Space
Op Times they are a changin fan Dylan
   siket in rollatorsenioar oanknopingspunten … fergees.

Hy is oerlevere oan de nukken en grillen
   fan d’altyd en ivich drok-drok-mins,
betize yn dizze gaoatyske ratrace,
   trotsjearet er bochtsjend it ferkear op tsjillen

Langhierrige Dylanfanaat klaut him achter de earen,
   wêrom brûkt dy âlde de oerstek no net
it chillen slacht om yn in yrritearjen

Romte diele mei respekt foar elkoar, wa is der no gek

   se kinne it moai betinke, dy hege hearen

Shared Space is gewoan in dreech wurd foar romtegebrek